Niesziekte bij katten: symptomen, behandeling en preventie

Valerie, onze dierenarts bij PharmaPets, geeft elke week een inkijk tijdens haar consultatie.


Ozzy niest voortdurend, zijn ogen tranen en hij eet nauwelijks nog. Zijn baasje is bezorgd.
Dit zijn klassieke tekenen van niesziekte bij katten, ook wel coryza genoemd. Het is een besmettelijke ziekte die de luchtwegen aantast en, als het te laat wordt behandeld, ernstige gevolgen kan hebben.
Gelukkig kunnen we met de juiste zorg en preventie veel problemen voorkomen.
Ga verder naar:
Wat is niesziekte bij katten?
Niesziekte is een veelvoorkomende en ernstige luchtwegaandoening bij katten. De ziekte wordt veroorzaakt door een combinatie van virussen en bacteriën die de neus, keel en luchtwegen aantasten: Feliene Herpesvirus, Feliene Calicivirus en de voornaamste bacterie is Bordetella Bronchiseptica.
- De incubatietijd is kort: meestal 2 tot 5 dagen
- Symptomen ontstaan snel en kunnen ernstig zijn
- In zeldzame gevallen leidt het tot een longontsteking
Niesziekte is niet overdraagbaar op mensen, maar kan voor je kat levensbedreigend zijn.
Hoe raakt een kat besmet?
Niesziekte kan op alle leeftijden ontstaan bij een kat. De ziekte komt vaak voor, vooral bij zwerfkatten, in fokkerijen en asielen. Kittens en katten met een lage weerstand worden snel ernstig ziek van de niesziekte.
Direct contact
Door te spelen of knuffelen met een besmette kat.
Indirect contact
Door gedeelde drink- of eetbakjes, kattenbakken, krabpalen.
Katten die samenleven met soortenoten of buiten rondlopen hebben een hoger risico.
Welke symptomen moet je herkennen bij je kat?
Wanneer jouw kat één of meerdere van deze klachten vertoont, wees alert:
- Frequent hoesten of niezen
- Tranende ogen of een loopneusje
- Verminderde eetlust
- Lusteloosheid of vermoeidheid
Hoe sneller je de signalen herkent, hoe beter de kans op herstel.
Wanneer ga je naar de dierenarts met je kat?
Zie je de symptomen van hierboven bij jouw kat? Wacht dan niet af. Een dierenarts kan coryza snel vaststellen en de juiste behandeling starten.
Start geen behandeling op eigen houtje want dit kan de gezondheid van je kat ernstig schaden.
Behandeling en verzorging van niesziekte bij je thuis
De behandeling hangt af van de ernst van de ziekte.
Medicatie bij niesziekte
- Antibiotica of antivirale middelen worden vaak voorgeschreven
- Opname in een dierenkliniek bij ernstige gevallen
De juiste voeding en zorg voor jouw kat met niesziekte
- Katten met coryza verliezen vaak hun eetlust
- Aangepaste medische voeding helpt voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen
- Zorg voor rust, warmte en hygiëne thuis
Preventie: vaccineren als beste bescherming tegen niesziekte
Katten kunnen al vanaf 8 à 9 weken leeftijd gevaccineerd worden tegen niesziekte. Deze eerste prik wordt gevolgd door een booster rond 12 weken, en soms nog een derde vaccinatie op 16 weken, afhankelijk van het advies van de dierenarts. Eén jaar na de laatste kittenvaccinatie volgt opnieuw een herhaling. Tot de leeftijd van drie jaar wordt een kat best jaarlijks gevaccineerd. Daarna kan de herhaling meestal om de twee à drie jaar gebeuren, afhankelijk van het risico op blootstelling. Binnenkatten hebben doorgaans minder herhalingen nodig dan buitenkatten of katten die naar pension of shows gaan.
In zowel Nederland als België is de vaccinatie tegen niesziekte niet wettelijk verplicht, maar wel sterk aanbevolen. Voor toegang tot pensions, catteries en bij reizen is een jaarlijkse herhaling meestal wel verplicht. Het exacte vaccinatieschema wordt altijd aangepast aan de individuele kat en bepaald door de behandelende dierenarts.
Kort samengevat: kittens starten op 8 weken, herhalen op 12 weken en daarna jaarlijks tot 3 jaar, vervolgens elke 2-3 jaar afhankelijk van risico en levensstijl.


Lange termijneffecten en chronische niesziekte
Een genezen kat kan het virus nog maanden tot jaren bij zich dragen. Stress, ziekte of dracht kunnen het virus opnieuw activeren, wat leidt tot chronische niesziekte.
Blijf alert, ook als je kat ogenschijnlijk gezond lijkt.
3 tips bij niesziekte van onze PharmaPets dierenarts


1. Hygiëne is cruciaal. Maak de drink- en eetbakjes dagelijks proper, houd krabpalen en kattenbakken virusvrij. De kattenbak kan je dagelijks schoonmaken, de krabpalen regelmatig stofzuigen en met een vochtig doekje met poetsproduct reinigen.


2. Voeding stimuleren. Zorg ervoor dat je kat voldoende voeding binnenkrijgt. Katten zijn van nature kieskeurige eters dus dit kan wel eens een uitdaging zijn. Gebruik smakelijke voeding, eventueel dieetvoeding als je dierenarts dit heeft aangeraden en geef het in meerdere kleine porties.


3. Isoleer meerdere katten. Heb je meerdere katten in huis? Probeer de zieke kat apart te houden want zij kan maandenlang besmettelijk blijven. En je wil natuurlijk niet dat je andere katten ook ziek worden.
Een wetenschappelijke kijk op niesziekte bij katten
Coryza is een complexe aandoening die vaak wordt veroorzaakt door het herpesvirus, calicivuris, Chlamydia felis en de bacterie Bordetella bronchiseptica. Het virus kan latent blijven in het lichaam en opnieuw actief worden bij stress of een andere ziekte. Hierdoor kunnen katten maanden of zelfs jaren besmettelijk blijven. Vaccinatie versterkt het immuunsysteem en beperkt de verspreiding van het virus, terwijl goede voeding en strikte hygiëne effectieve ondersteuning bieden bij herstel en preventie. Door deze kennis toe te passen, kun je als eigenaar gerichte maatregelen nemen om je kat te beschermen en complicatie te voorkomen.